Dấu hiệu trầm cảm thường rất đặc trưng, hấu hết tất cả các đối tượng mắc trầm cảm đều xuất hiện một số triệu chứng giống nhau. Tuy nhiên, với mỗi bệnh nhân khác nhau thì sẽ có những biểu hiện bệnh khác nhau phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Vậy dấu hiệu trầm cảm là gì? Dấu hiệu trầm cảm ở phụ nữ và ở học sinh gồm những gì? hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết sau nhé.
1. Dấu hiệu trầm cảm
Dấu hiệu trầm cảm có thể không chỉ là một trạng thái buồn bã liên tục mà chúng bao gồm cảm giác bất hạnh và tuyệt vọng kéo dài, đến mất hứng thú với những thứ bạn cảm thấy thích và cảm giác muốn khóc.
Tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau mà mỗi người bệnh có những triệu chứng khác nhau:
Dấu hiệu trầm cảm chính
- Khí sắc trầm: Khí sắc ít thay đổi hoặc nếu không chú ý sẽ không nhận ra được sự thay đổi từ ngày này qua ngày khác, nó thường không tương xứng với hoàn cảnh và được duy trì ít nhất hai tuần.
- Mất mọi quan tâm, thích thú trong các hoạt động mà trước đó bản thân quan tâm đến. Nó làm người bệnh thay đổi thói quen sống hằng ngày và luôn cảm thấy chán ăn hoặc ăn uống mất kiểm soát.
- Giảm năng lượng, tăng sự mệt mỏi, chán nản, giảm hiệu suất làm việc
Dấu hiệu trầm cảm phổ biến khác
- Giảm hoặc mất sự tập trung chú ý.
- Giảm tính tự trọng, lòng tự tin vào bản thân hay một ai đó, khó khăn trong việc đưa ra quyết định.
- Có suy nghĩ bị tội và không xứng đáng.
- Nhìn vào tương lai bằng cảm giác ảm đạm và bi quan, mất niềm tin: Người bệnh có thể sẽ cảm thấy mất niềm tin vào cuộc sống và bắt đầu có xu hướng sử dụng rượu hay các chất kích thích khác để giảm bớt sự bi quan, tuyệt vọng.
- Có suy nghĩ và hành vi tự huỷ hoại bản thân hoặc tự sát để bản thân không cảm thấy tội lỗi và để giải thoát khỏi cuộc sống.
- Rối loạn giấc ngủ đặc biệt là mất ngủ kéo dài vì những cảm xúc tiêu cực và mệt mỏi về thể chất khiến người bệnh khó đi vào giấc ngủ hơn. Bên cạnh đó, các hormone gây ức chế thần kinh cũng có thể gây ra tình trạng đau đầu kéo dài.
- Thay đổi cảm giác ngon miệng (tăng hoặc giảm) kèm theo sự thay đổi về trọng lượng cơ thể.
Các dấu hiệu cơ thể (sinh học) của trầm cảm
- Mất những quan tâm, thích thú trong những hoạt động thường ngày gây thích thú cho bản thân mình.
- Mất phản ứng cảm xúc với những sự kiện, sự việc và môi trường xung quanh.
- Buổi sáng thức giấc sớm hơn 2 giờ trước thường ngày.
- Trạng thái trầm cảm nặng hơn vào buổi sáng sớm.
- Có các bằng chứng khách quan về sự chậm chạp tâm thần vận động hoặc kích động (được người khác nhận thấy hoặc kể lại).
- Giảm cảm giác ngon miệng.
- Sút cân (5% hoặc nhiều hơn trọng lượng cơ thể so với tháng trước).
- Mất hoặc giảm hưng phấn tình dục rõ rệt.
Các triệu chứng loạn thần như hoang tưởng và ảo giác trong giai đoạn trầm cảm có hoặc không xuất hiện.
Dấu hiệu trầm cảm ở mỗi đối tượng khác nhau là khác nhau. Một số có thể ảnh hưởng đến tâm trạng nhưng một số khác lại gây ảnh hưởng đến cơ thể. Các triệu chứng đó có thể diễn ra liên tục hoặc có thể đến rồi biến mất. Các dấu hiệu trầm cảm cũng có thể khác nhau tùy thuộc vào giới tính hay độ tuổi.
Không chỉ thế, khi trẻ em mắc chứng trầm cảm có thể có một số khác biệt so với người lớn như:
- Tâm trạng: Khó chịu, hay tức giận, thay đổi tâm trạng, khóc nhiều hơn.
- Hạnh phúc về cảm xúc như: cảm giác bất tài (ví dụ: “Tôi không thể làm gì đúng”) hoặc tuyệt vọng, khóc, buồn dữ dội.
- Hành vi: Gặp các rắc rối ở trường hoặc từ chối đi học, tránh hoặc xa lánh bạn bè, anh chị em, nghĩ đến cái chết hoặc tự tử.
- Khả năng nhận thức: Khó tập trung, thành tích học tập ở trường sa sút, có sự thay đổi về điểm số.
- Giấc ngủ: Khó vào giấc ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
- Sức khỏe thể chất: Mất năng lượng, thay đổi cảm giác thèm ăn, giảm hoặc tăng cân đột ngột.
Không phải ai bị trầm cảm cũng trải qua mọi triệu chứng. Một số người chỉ gặp một vài triệu chứng trong khi những người khác có thể gặp nhiều triệu chứng. Một số triệu chứng dai dẳng cùng với tâm trạng thấp là bắt buộc để chẩn đoán trầm cảm nặng.
Mức độ nghiêm trọng, tần suất của các triệu chứng và thời gian kéo dài các dấu hiệu trầm cảm sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân và mức bệnh tật cụ thể của họ. Các triệu chứng cũng có thể khác nhau tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh.
2. Dấu hiệu trầm cảm nặng
Tình trạng này được đặc trưng bởi các cảm giác như buồn dai dẳng, tuyệt vọng và thấy vô giá trị trong một thời gian dài. Các dấu hiệu trầm cảm cũng diễn biến phức tạp và nặng hơn, kéo dài dai dẳng hơn.
Tùy thuộc vào tình trạng, giai đoạn bệnh mà người mắc phải có các biểu hiện khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung tất cả người bệnh mắc chứng rối loạn trầm cảm nặng đều có các biểu hiện như:
- Cảm thấy chán nản hoặc cáu kỉnh hầu hết trong ngày
- Mất hứng thú với tất cả các hoạt động mà trước đây bạn từng yêu thích
- Giảm hoặc tăng cân đáng kể, thay đổi cảm giác thèm ăn
- Ngủ nhiều hoặc mất ngủ trầm trọng, khó để đi vào giấc ngủ hơn bình thường
- Suy nghĩ hoặc mọi chuyển động đều chậm lại ngay cả các hoạt động thường ngày
- Cảm thấy mệt mỏi hoặc năng lượng thấp hầu hết các ngày trong tuần
- Cảm giác vô giá trị, tội lỗi về những vấn đề mà bình thường bạn sẽ không cảm thấy như vậy
- Không thể tập trung vào bất cứ việc gì hoặc thiếu quyết đoán trong mọi việc từ cuộc sống đến công việc
- Luôn cảm thấy bồn chồn và không yên
- Lặp đi lặp lại ý nghĩ về cái chết hoặc tự tử, cảm giác muốn tự tự rất cao và thường làm các hành động gây hại cho bản thân
3. Dấu hiệu trầm cảm ở phụ nữ
Phụ nữ vốn là đối tượng có tâm lý khá phức tạp, dễ bị tổn thương, hay nhạy cảm với các sự việc diễn ra hàng ngày. Do vậy, khi phụ nữ bị trầm cảm, chúng ta có thể dễ dàng phát hiện thông qua một số biểu hiện, dấu hiệu trầm cảm ở phụ nữ như sau:
- Tâm trạng: Thường xuyên cảm thấy cáu kỉnh, khó chịu.
- Cảm xúc: Cảm thấy buồn hoặc trống rỗng, lo lắng hoặc tuyệt vọng.
- Hành vi: Mất hứng thú với các hoạt động ngay cả với những sở thích của bản thân, rút lui khỏi các hoạt động xã hội, thường xuất hiện ý nghĩ tự tử hoặc là tổn thương đến bản thân.
- Khả năng nhận thức: Suy nghĩ hoặc nói chậm hơn so với bình thường.
- Rối loạn giấc ngủ: Khó ngủ suốt đêm, thức dậy sớm hoặc ngủ quá nhiều so với mức bình thường.
- Sức khỏe thể chất: Giảm năng lượng, mệt mỏi nhiều hơn, thay đổi cảm giác thèm ăn, thay đổi cân nặng, đau nhức, đau đầu, tăng chuột rút.
Không phải mọi phụ nữ trầm cảm đều trải qua mọi triệu chứng. Một số phụ nữ chỉ gặp một vài triệu chứng. Những người khác có nhiều. Mức độ nghiêm trọng, tần suất của các triệu chứng và kéo dài bao lâu sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Bên cạnh đó, các triệu chứng trầm cảm ở phụ nữ cũng khác biệt so với nam giới. Các dấu hiệu trầm cảm ở nam giới có thể gặp khác với phụ nữ như:
- Tâm trạng: Tức giận, hung hăng, khó chịu, lo lắng, bồn chồn,...
- Cảm xúc hạnh phúc như: Cảm thấy trống rỗng, buồn bã, tuyệt vọng,...
- Liên quan đến hành vi: Mất hứng thú, không còn tìm thấy niềm vui trong các hoạt động đã từng yêu thích, dễ cảm thấy mệt mỏi, có ý định tự tử,...
- Nhu cầu sinh lý: Giảm ham muốn tình dục, thiếu hoạt động tình dục,..
- Khả năng nhận thức: Giảm hoặc mất khả năng tập trung, khó để hoàn thành nhiệm vụ, phản ứng chậm trong các cuộc trò chuyện.
- Giấc ngủ: Mất ngủ, ngủ không yên giấc, buồn ngủ quá mức hoặc thức suốt đêm,...
- Sức khỏe thể chất: Mệt mỏi, đau đầu hoặc gặp các vấn đề hệ tiêu hóa,...
4. Dấu hiệu trầm cảm ở học sinh
Ngoài những dấu hiệu trầm cảm thường thấy như ở những đối tượng khác thì trầm cảm ở học sinh, sinh viên hay thanh thiếu niên còn có những biểu hiện, triệu chứng như sau:
- Luôn có cảm giác mệt mỏi, uể oải, thiếu năng lượng và không muốn quan tâm đến mọi việc từ công việc, giải trí cũng như sở thích cá nhân.
- Tâm trạng thay đổi thất thường, có thể dễ cáu gắt và nổi nóng ngay cả với một việc bình thường.
- Tình trạng mất ngủ kéo dài: Có thể mất ngủ đầu giấc, giữa giấc, cuối giấc và không thể ngủ lại, nếu mắc ở mức độ nặng thì có thể bị mất ngủ toàn bộ.
- Trí nhớ giảm sút rõ rệt, học trước quên sau khiến kết quả học hành sa sút, kém dần đi.
- Giảm khả năng tập trung vào một việc cụ thể, thường xuyên làm việc riêng hoặc nói chuyện trong giờ học.
- Khả năng tiếp nhận thông tin cũng như tiếp thu kiến thức kém và không còn nhanh nhạy nữa.
- Khả năng chịu đựng áp lực kém, một số em học sinh, sinh viên, hoặc lứa tuổi dậy thì đã từng nghĩ tới cái chết như là sự giải thoát cho bản thân, thậm chí còn tìm cách để tự tử.
- Cảm giác vô giá trị hoặc tội lỗi - Nhận thức về bản thân của trẻ em và thanh thiếu niên trầm cảm có thể được đánh dấu bằng cảm giác kém cỏi, tự ti, thất bại, vô giá trị và tội lỗi.
Dấu hiệu trầm cảm ở mỗi đối tượng là khác nhau, vì vậy, chúng ta không nên chủ quan mà cần hiểu rõ về bệnh để biết rằng nó làm gì và có phải là biểu hiện của một bệnh nào đó hay không. Hy vọng qua bài viết này bạn đọc đã có thêm cho mình những kiến thức bổ ích mới. Hãy like và chia sẻ bài viết cho mọi người quanh bạn cùng tìm hiểu nhé.
